Znajomość etapów rozwoju psiej i kociej psychiki pozwala na prawidłowe wykształcenie relacji pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem, uniknięcie niepożądanych zachowań oraz kontrolę nad rozwojem charakteru zwierzęcia.
Etapy rozwoju socjalnego szczeniąt:
Etap noworodka: 0-2t tydzień życia.
-
Szczenięta rodzą się ślepe, a oczka zaczynają otwierać pod koniec 2 tyg życia.
-
Jest to czas intensywnego rozwoju zmysłów, zwłaszcza węchu.
-
Chociaż początkowo szczenięta są mało aktywne, pod koniec tego okresu zaczynają nawiązywać kontakty z rodzeństwem, pojawiają się początki pierwszych zabaw.
Etap psiej socjalizacji: 3-7 tydzień życia.
-
Szczenięta dzięki ostrym zębom mlecznym uczą się zadawania i reagowania na ból. W ten sposób zdobywają umiejętność kontrolowania swojej agresji.
-
Jest to okres, w którym właściciel powinien zacząć brać szczenięta na ręce, głaskać, oglądać i pielęgnować. Dzięki tym zabiegom szczenięta oswajają się z człowiekiem i kształtują swoją odporność na stres.
-
Matka powarkując i pomrukując zaczyna dyscyplinować szczenięta, co ma wpływ na kształtowanie charakteru. Dlatego do końca tego okresu szczenięta powinny pozostać z matką, inaczej mogą wykazywać nadmierną agresję w stosunku do innych psów.
-
Gdy pod koniec tego okresu stanie się widoczne agresywne zachowanie matki względem próbujących ją ssać szczeniąt, jest to moment kiedy pieski przestają już potrzebować mleka i powinny zostać przestawione na żywienie karmą.
Etap socjalizacji z człowiekiem: 7-12 tydzień życia.
-
Jest to okres, w którym szczenięta mogą trafić do nowego domu.
-
W tym czasie szczenięta powinny mieć jak najwięcej kontaktu z domownikami a także poznawać swoje środowisko domowe i zewnętrzne. Wszystkie doświadczenia zebrane na tym etapie pozwolą szczeniętom wyzbyć się lęku przed otaczającym światem.
-
Należy zacząć dyscyplinować szczenięta, ale bez wywoływania silnego strachu lub bólu, inaczej w dorosłym życiu będą nadmiernie lękliwe.
Etap ustalania miejsca w grupie: 12-16 tydzień życia.
-
Jest to czas kiedy powinno zacząć się naukę podstawowych komend i dobrego wychowania.
-
Ważne jest dalsze oswajanie psa z otoczeniem, domownikami i innymi psami.
-
Nadmierne gryzienie, które można zaobserwować pod koniec tego okresu związane jest z wymianą zębów na stałe. Należy więc zapewnić szczeniętom dostęp do zabawek i gryzaków.
Etap ucieczek: 4-8 miesiąc.
-
Pies staje się coraz bardziej samodzielny i zaczyna przejawiać tendencję do ucieczek
-
Jest to zachowanie charakterystyczne dla stad wilków, gdzie młode samce w tym wieku zaczynają samodzielnie zwiedzać okolicę i szukać partnerki.
-
Odpowiednia kontrola nad psem (np. długie spacery w nieznanym terenie) zapobiegnie utrwaleniu się skłonności do ucieczek.
Okres dojrzewania: 6-14 miesiąc.
-
Z powodu wahań poziomu hormonów u niektórych psów, może wystąpić atypowe zachowanie lub skłonności do lęku czy agresji.
-
Ważny jest odpowiedni trening z psem i nauka posłuszeństwa.
Wiek dojrzały: 1-4 lata.
-
Jest to czas, kiedy utrwalają się wszystkie pożądane i niepożądane zachowania psa.
-
Tylko systematyczna i konsekwentna praca pozwoli na kontrolowanie zachowania psa przez właściciela. Nagłe próby zmiany wyrobionych wcześniej negatywnych nawyków, mogą zakończyć się agresją ze strony zwierzęcia, dlatego tak ważne jest odpowiednie postępowanie z psem już od pierwszych tygodni życia.
Etapy rozwoju socjalnego kociąt:
Etap noworodka: 1-4 tydzień życia.
-
Kocięta rodzą się bezbronne, są ślepe, głuche, nie potrafią kontrolować temperatury ciała oraz samodzielnie oddawać kału i moczu.
-
Kocięta już od pierwszego dnia ustalają hierarchię w stadzie, walcząc o pokarm między rodzeństwem.
-
Kocięta, które w tym wieku straciły matkę, mogą w przyszłości być agresywne wobec ludzi i zwierząt.
-
Wskazane jest żeby od pierwszych dni barć kocięta na ręce, co pozwoli zmniejszyć ich wrodzony lęk przed człowiekiem.
Etap socjalizacji: 4-8 tydzień życia.
-
Kocięta są już dużo bardziej samodzielne, zaczynają jeść stały pokarm, nawiązują relacje z innymi kociętami.
-
Rozpoczyna się nauka polowania.
-
Jest to czas kiedy kocięta najmocniej rozwijają swoje zachowania socjalne, dlatego też powinny go spędzać przy matce ucząc się zachowań charakterystycznych dla swojego gatunku.
Etap zabawy: 7-14 tydzień życia.
-
Jest to czas kiedy kocięta mogą już opuścić matkę i trafić do nowego domu.
-
Kocięta przebywające razem w tym wieku, spędzają czas na zabawie imitującej polowanie, dlatego ważne jest, żeby kotkom, które trafiły już do nowego domu zapewnić zabawy ruchowe rozwijające ich zdolności łowieckie. Oprócz zabaw polegających na gonieniu „ofiary” należy kocięta głaskać, przytulać, przewracać i gonić gdyż w ten sposób bawią się między sobą.
Etap ustalania pozycji: 3-6 miesiąc życia.
-
Koty zaczynają rozpoznawać zależności w stadzie (włączając w to ludzi) i budować hierarchię. Próbują podporządkować sobie właścicieli co często im się udaje, dlatego jeśli właściciel chce rządzić w swoim domu, musi jasno wyznaczyć kotu granice (co wcale nie jest prostym zadaniem).
Etap dorastania: 6-18 miesiąc życia.
-
Koty osiągają dojrzałość płciową i walczą o dominację. Jest to najlepszy czas na wykonanie zabiegu kastracji/sterylizacji.