Nasi pupile mogą zmagać się z problemami z uzębieniem, więc musimy o nie dbać i zwracać uwagę na ich stan. Poniżej opisujemy najbardziej popularne problemy zdrowotne związane z zębami naszych psów i kotów.
- Choroby przyzębia i kamień nazębny
Zapalenie przyzębia, czyli tkanek utrzymujących ząb w zębodole, to jedna z najczęściej występujących jednostek chorobowych jamy ustnej psów i kotów. Przyczyną tego stanu są bakterie bytujące w jamie ustnej i odkładające się na granicy zębów i dziąseł. Ich metabolity uszkadzają tkankę przyzębia, prowadząc w konsekwencji do jej zniszczenia, rozchwiania i wypadania zębów.
Jak powstaje kamień nazębny?
Początkiem procesu jest tworzenie się płytki bakteryjnej czyli osadu na powierzchni zębów i w kieszonkach dziąsłowych. W skład płytki oprócz mikroorganizmów wchodzą także resztki pokarmów, którymi odżywiają się bakterie. W wyniku działalności bakterii i produkowanych przez nie metabolitów dochodzi do odpowiedzi organizmu w postaci reakcji zapalnej. Z kolei długotrwały proces zapalny prowadzi do uszkodzenia tkanek przyzębia, a w konsekwencji do ich zniszczenia. Pozbawione podpory zęby zaczynają wypadać. Nie jest to jedyny skutek toczącego się procesu. Sama płytka bakteryjna zostaje wysycona solami wapnia i magnezu pochodzącymi ze śliny, przekształcając się w kamień nazębny, który stale przyrasta powiększając uszkodzenie zębów i dziąseł. Jest to przyczyną dyskomfortu i bólu, który prowadzi do cierpienia zwierząt.
Jakie są konsekwencje chorób przyzębia?
Narastaniu płytki bakteryjnej, czyli żółtego, miękkiego osadu na powierzchni zębów, towarzyszy pojawienie się nieprzyjemnego zapachu z jamy ustnej. Z biegiem czasu, wraz z powstawaniem kamienia nazębnego zapach zmienia się w silny, cuchnący, gnilny odór, którego nie da się zwalczyć żadnymi metodami profilaktycznymi.
Przewlekły stan zapalny dziąseł jest przyczyną bólu i trudności z pobieraniem pokarmu- jest to niebezpieczne zwłaszcza u kotów, które źle reagują na powtarzające się okresy głodówki.
Toczący się stale proces zapalny niszczy tkanki przyzębia prowadząc do wypadania zębów. Tworzenie się kamienia nazębnego zaczyna się zwykle po drugim roku życia. Oznacza to, że w skrajnych przypadkach zwierzę może stracić wszystkie zęby jeszcze zanim zacznie się starzeć.
Co więcej, płytka i kamień nazębny są miejscem stałego bytowania i namnażania się bakterii będących przyczyną przewlekłych stanów zapalnych całej jamy ustnej a także gardła, jam nosowych i uszu. Bakterie z jamy ustnej mogą być rozsiewane po całym organizmie prowadząc do chorób ogólnoustrojowych.
Profilaktyka i leczenie
Etapem, na którym możemy ograniczyć się do postępowania profilaktycznego, jest tworzenie się płytki bakteryjnej. Osad na zębach może być usuwany przez codzienne szczotkowanie zębów, a także przez stosowanie żeli i płynów antybakteryjnych. Ważna jest też odpowiednia dieta, czyli stosowanie suchej karmy i różnorodnych gryzaków, które pomagają zeskrobywać płytkę nazębną.
Stanem, który wymaga leczenia, jest pojawienie się zapalenia dziąseł. Wówczas, niezbędny jest antybiotyk i leki przeciwzapalne. By leczenie było efektywne, musi towarzyszyć mu higiena jamy ustnej.
Gdy płytka bakteryjna jest obfita, lub też gdy zaczyna przekształcać się w kamień nazębny, niezbędne jest operacyjne czyszczenie zębów za pomocą ultradźwięków. Nie należy zwlekać z leczeniem, ponieważ długotrwały stan zapalny przyzębia prowadzi do jego uszkodzenia, powstają zmiany nieodwracalne skutkujące utratą zębów.
- Przetrwałe zęby mleczne
Psy i koty tak samo jak ludzie posiadają uzębienie dwupokoleniowe co oznacza, że występują u nich zęby mleczne, które stopniowo wymieniane są na zęby stałe.
Opis problemu
Proces wymiany zębów zaczyna się w wieku 4 miesięcy i powinien zakończyć się do mniej więcej 7 miesiąca życia.
Rzadko u kotów, ale bardzo często u psów małych ras dochodzi do zaburzenia tego procesu, zęby mleczne pozostają w zębodołach znacznie dłużej, w zdecydowanej większości przypadków nie wypadają już wcale.
Patologia ta dotyczy najczęściej kłów i zębów siecznych, rzadziej przedtrzonowych.
Jest to bardzo niepożądane zjawisko gdyż prowadzi do zaburzeń w wyrzynaniu się zębów stałych. W szczęce znajduje się więcej zębów niż jest ona w stanie pomieścić w związku z czym ulegają one stłoczeniu, przesunięciom i rotacji prowadząc do wad zgryzu.
Na przetrwałych zębach mlecznych szybciej i łatwiej gromadzi się osad bakteryjny, który jest punktem wyjścia dla chorób przyzębia i tworzenia się kamienia nazębnego. Podwójny komplet zębów stanowi też wadę estetyczną.
Profilaktyka i leczenie
Problemom z wypadaniem mleczaków można przeciwdziałać stosując gryzaki, przysmaki z suszonej skóry oraz piłeczki kauczukowe i gumowe, które pomagają rozchwiać zęby. Niewskazane są za to piłki tenisowe, które ze względu na swoją twardość i wytrzymałość, nie uginają się podczas gryzienia, rozpychają zęby i prowadzą do wad zgryzu. Nie powinno się też pozwalać zwierzętom na aportowanie i noszenie w pysku kamieni, które silnie niszczą korony zębowe.
Jeśli pomimo tych działań, zęby mleczne nie wypadną do 7-go miesiąca życia zalecane jest ich usunięcie. Odbywa się to w znieczuleniu ogólnym podczas zabiegu chirurgicznego.
- Ropnie około wierzchołkowe
Jest to schorzenie, przede wszystkim, zwierząt starszych- zarówno psów, jak i kotów. Dotyczy ono głównie ostatniego przedtrzonowca i pierwszego trzonowca szczęki.
Obecny na zębach osad bakteryjny jest przyczyną zapalenia przyzębia, czyli tkanek utrzymujących ząb w zębodole. Po jego zniszczeniu, tworzy się patologiczna kieszonka poddziąsłowa, przez którą bakterie dostają się do wierzchołka zęba. Następstwem tego jest zapalenie miazgi i wytworzenie ropnia.
Jest to bardzo bolesny proces- chore zwierzę ma problem z pobieraniem pokarmu. W okolicy podoczodołowej pojawia się deformacja w postaci bolesnego guza wypełnionego ropą. Z czasem guz może pęknąć, a zawartość wylewa się na zewnątrz.
Leczenie opisywanego schorzenia polega na przedłużonym stosowaniu antybiotyków i środków przeciwbólowych. Oprócz tego, przeprowadza się czyszczenie jamy ustnej i usuwanie kamienia nazębnego. Niestety, w większości przypadków niezbędne jest usunięcie chorego zęba.
- Plazmocytarne zapalenie jamy ustnej kotów
Jest to schorzenie na tle immunologicznym, którego przebieg charakteryzuje się zaawansowanymi zmianami w jamie ustnej. Dotyczy ono ok 2-4% populacji kotów. Chociaż częściej stwierdzane jest u zwierząt starszych, może ujawnić się już w ciągu pierwszego roku życia.
Przyczyny plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej
Etiologia schorzenia nie jest do końca poznana. Prawdopodobną przyczyną jest nieprawidłowa (w tym wypadku nadmierna) reakcja układu immunologicznego na bytujące w jamie ustnej bakterie i produkty przemiany ich metabolizmu.
Ujawnieniu się objawów choroby mogą towarzyszyć zakażenia wirusowe takie jak: koci katar, białaczka kotów, zakaźne zapalenie otrzewnej, niedobór immunologiczny kotów.
Objawy choroby
Podstawowym objawem są przekrwione, kalafiorowate rozrosty błony śluzowej jamy ustnej. Początkowo pojawiają się one na podniebieniu miękkim i łukach gardłowych, następnie proces chorobowy zaczyna obejmować nasadę języka i gardło, a także dziąsła wokół trzonowców i przedtrzonowców.
Rozrostowe zmiany, które pojawiają się w jamie ustnej mają tendencję do krwawień i często pokrywają się ropą będącą przyczyną silnego bólu uniemożliwiającego normalne jedzenie.
Do objawów obserwowanych przez właściciela należy: zmienny apetyt lub jego brak, niechęć do pobierania i gryzienia pokarmu (zwłaszcza suchego), wychudzenie, ślinotok-często z krwią, nieprzyjemny, gnilny zapach z pyska, kamień nazębny.
Leczenie
Podstawą leczenia jest sanacja jamy ustnej. Zdejmuje się kamień nazębny i usuwa płytkę bakteryjną. Niezbędne jest także, zastosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania.
Kolejnym etapem jest wprowadzenie profilaktycznej higieny jamy ustnej. W tym celu, właściciel zwierzęcia może używać past, żeli i płynów antybakteryjnych.
Jeśli czyszczenie jamy ustnej okaże się niewystarczającym zabiegiem, wprowadza się leki immunosupresyjne, które mają zahamować nadmierną reakcję układu odpornościowego.
W skrajnych przypadkach, gdy odpowiedź układu immunologicznego jest bardzo nasilona, niezbędne staje się usunięcie części, lub wszystkich zębów.
ZAPRASZAMY DO SKLEPU W NASZEJ PRZYCHODNI- ZNAJDZIECIE TAM PAŃSTWO RÓŻNORODNE GRYZAKI I ZABAWKI, A TAKŻE PRODUKTY DO HIGIENY JAMY USTNEJ WASZYCH PUPILI!